BAĞLANTI ELEMANLARI

Bağlantı elemanları sektörü, özellikle vida, cıvata, somun, pul, rondela, perçin vb. sanayi ürünlerinin bir araya getirilerek bütünleştirilmesinde kullanılan malzemelerdir. Sadece sanayi ürünlerinde değil insanların yaşamlarında kullandıkları tüm eşyaların bir arada durmasını sağlayan elemanlardır.

Yaklaşık 3 bin 500 farklı üründen meydana gelen bağlantı elemanları sektörü inşaat, otomotiv, beyaz eşya, elektrik, elektronik ve mobilya gibi ana sektörler basta olmak üzere, tüm imalat sanayine ürün vermektedir. Sektör, Türkiye’nin çok fazla görülmeyen ancak olmazsa olmazlarından birisidir. Ülkemizde gelişmekte olan ve her yıl hacmini büyüten sektörlerden bir tanesidir.

Söz konusu sektörde kullanılan bağlantı elemanlarından bazıları aşağıdaki gibidir; Vida; esas itibari ile silindirik bir mil üzerine vida profili adi verilen diş seklinin helis eğrisi boyunca sarılması ile meydana gelir. Helis eğrisi, uzun dik kenarı, üzerine sarılacağı silindirin taban çevresine eşit olan bir dik üçgenin hipotenüsünün, silindir üzerine serilisi sırasında oluşturduğu eğridir. Dik üçgenin kısa kenarı ile vidanın adımını göstermektedir ve helisin silindir yüzeyini bir defa dolanışındaki yükselme miktarı olarak tanımlanabilir. Helisin silindir üzerine sarılma yönüne göre, sağ ve sol vidalar oluşur. Silindire sarılan helis birden fazla ise vida, helis sayısına göre iki, üç… ağızlı vida olarak adlandırılır.

Vida profilleri kullanım amacına göre tespit edilir:

Üçgen vida profili: Bağlantılarda kullanılan vidalardır. Metrik, Whitworth, vb.

Trapez ve testere profili vidalar: Hareket vidası olarak kullanılırlar.

Yuvarlak profilli vidalar: Atmosferik etkilere maruz kalan ve sik sik sökülüp takılması gereken yerlerde kullanılırlar.

Ayrıca kafa yapılarına ve tornavida ağızlarına göre de vidaları çeşitlendirmek mümkündür.

(a) tava, (b) düğme ,(c) yuvarlak ,(d) hilal ,(e) düz ,(f) oval

(a) Düz, (b) Phillips, (c) Artı, (d) Yıldız, (e) Altı köse, (f) Robertson, (g) Üç-kanat, (h) Tork-ayarlı, (i) Vida Anahtarlı başlıca çeşitlerdir.

Cıvata: Birbirine bağlanmak istenen ağaç ve demir parçalarının üzerinde hazırlanmış olan deliklerden geçirilerek ucuna somon takılıp sıkıştırılan iri başlı vida.

Somun: Cıvatanın ucuna takılan, içine cıvatanın dişlerine uygun diş (yiv) acilmiş baslık.

Perçin: Silindirik gövdeli makaslamaya ve delik çevresindeki ezilmeye göre hesaplanan, parçalara açılan deliklere vurmak suretiyle yerleştirilen çelik birleşim araçlarıdır.

Saplama: Somunuz olarak kullanılan cıvata.

Segman: Pistonlu makinelerde pistona takılan, pistonla silindir arasındaki sızdırmazlığı sağlamaya yarayan çelik parça (çember).

Pul: Vida, cıvata vb. şeylerin boynuna bos yerleri doldurmak için konulan, ortası delik metal levhacık.